نمازی است که آگاهانه و عاشقانه بگزارند. نمازی ناب و پر از حضور توسط انسانهای خالص و ناب. اینگونه نمازها در انسان سازی و جامعه‌سازی نظیر ندارند و مخصوص عارفان و بندگان صالح خدا هستند.

چنانچه آفات نماز یعنی جهل، ضعف، سهو و ریا به آگاهی، ایمان، توجه و اخلاص مبدل شوند، نمازمان، نماز موثر است. این نماز مخصوص  مومنانی است که اهل علم و معرفتند.

نمازی است که غالبا از اول وقت خود به تاخیر می‌افتد و چنانچه در آغاز وقت خوانده شود، باز هم با توجه کامل و حضور دل خوانده نمی‌شود. این نماز، همان نماز ساهی و غافل است: فویل للمصلین الذین هم عن صلاتهم صاهون. وای بر نمازگزاران ، همان کسانی که از نماز خود فراموش می‌کنند.

نمازی است که نمازگزارنده، آن را نه از روی اعتقاد و به عنوان یک تکلیف بلکه برای دیگران و به عنوان فریب می‌خواند و چون نمازش خالی از انگیزه‌های خدایی و به دو از آگاهی و احساس مسئولیت است، گاهی نماز می‌خواند و گاهی نمی‌خواند. چنین نمازی نه تنها بی‌ثمر و فاقد آثار نیک می‌باشد بلکه زیانبار است. تقسیم فوق نشان می‌دهد که میزان ثمردهی نماز در ابعاد به نمازگزار و شناخت او از نماز و به کارگیری آن بستگی دارد. هر قدر نماز را بیشتر بشناسیم، بهتر می‌توانم به کمال برسیم. نماز، معراج مومن است. یعنی به وسیله آن می‌توانید اوج بگیرید و تا قرب خدا بروید. نماز، خلاصه و عصاره قرآن و باب ورودی برای گلگشت در گلستان آن و کوچ کردن از هیچ به سوی همه چیز است. . چه زیبا  امام خمینی این غزل زیبا را در وصف ستایش خداوند سروده‌اند:

از هیچ به سوی همه چیز

بر در میکده با آه و فغان آمده‌ام                 از دغلبازی صوفی به امان آمده‌ام

شیخ را گو که در مدرسه بر بند که من       زین همه قال و مقال توبه جان آمده‌ام

سر خم باز کن مگر از پیر که در درگه تو       با شعف رقص کنان دست فشان آمده‌ام

گرهی باز نگردد از غمزه یار                 بر درش با تن شوریده روان آمده‌ام

همه جا خانه یار است که یارم همه جاست       پس زبتخانه سوی کعبه چسان آمده‌ام

راز بگشا و گره باز و معما حل کن که از این بادیه بی تاب و توان آمده‌ام

تا که از هیچ کنم کوچ به سوی همه چیز     بوالهوس در طمع گنج نهان آمده‌ام

مصرع آخر اشاره به حدیث قدسی: کنت کنزا مخفیا فاحببت ان اعرف فخلقت الخق لکی  اعرف ( مصابیح الانوار، سید عبدالله شبر 2/5/40)

نمازی است که با بالاترین درجه از عشق و معرفت و بیشترین خشوع و حضور خوانده می‌شود. نمازی که در آن خاطر نمازگزار آنی غافل از خدا و معطوف به دنیا نشود. نماز ناب مخصوص انبیاء و اوصیاست و مقام والایشان مرهون همین نماز آنان است. کسانی چون پیامبر اکرم، حضرت علی (ع) و علی بن حسین (ع) که دسترسی به مقام و نماز آنان برای دیگران میسر نیست.